آمار واردات و تراز تجاری ایران 

سال گذشته ۷۵ درصد از ۲۵ میلیون تن کالای اساسی وارداتی به ارزش ۱۴ میلیارد دلار، از چند شرکت وابسته به کشور‌های اروپایی و آمریکایی که عمدتا در امارات متحده عربی مستقر هستند، به صورت غیرمستقیم وارد شد. طبق آمار گمرک، در ۱۲ سال گذشته ۱۵۷ میلیارد دلار واردات کالای اساسی به کشور انجام شده که حدود ۵ برابر درآمد نفتی کشور است. با این وجود، ایران سالانه ۱۹،۶ میلیارد دلار تراز تجاری مثبت با چین دارد، اما کمتر از ۴ درصد از محصولات کشاورزی از این کشور وارد می‌شود. کشور‌های در حال تحریم مانند روسیه، ۲ روش تهاتر و راه‌اندازی سیستم مالی مستقل از دلار را برای کاهش وابستگی به کشور‌های تحریم‌کننده در پیش گرفته‌اند. جلال علوی، کارشناس بازرگانی معتقد است نمی‌توان مشتریان چندین ساله خود را بلافاصله تغییر داد. این شرکت‌های بزرگ، شرکای تجاری هستند که براحتی به دست نیامده‌اند و واردکنندگان نزد آنها اعتبار دارند و در بسیاری از موارد بدون تحویل ارز، کالا را ارسال می‌کنند.

خانی نوذری، معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی نیز در این باره معتقد است شرکت‌ها و کشور‌هایی که از آنها واردات انجام می‌شود، باید متنوع باشند. نمی‌توان ۸۰ درصد واردات را از چند شرکت انجام داد، باید به سمت تهاتر با کشور‌هایی رفت که به آنها صادرات کرده‌ایم. علی ایمانی، کارشناس بین‌الملل نیز معتقد است راه‌اندازی سیستم مالی مستقل با چین همانند شبکه میر روسیه و متنوع کردن مبادی وارداتی، بویژه با کشور‌هایی که بیشترین مبادلات مالی را با آنها داریم، عامل کم‌اثر کردن تحریم‌هاست.

پس از دیدگاه این کارشناسان تنوع در مبادی وارداتی و ایجاد سیستم‌های مالی مستقل می‌تواند به کاهش وابستگی به کشور‌های تحریم‌کننده و کاهش ریسک اقتصادی کمک کند. این اقدامات می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش ثبات در بازار‌های مختلف کشور نیز منجر شود.